Îro 18’ê Gulanê ye. Rojeke bi wate a şehîda ye. Bi giştî meha Gulanê, meha şehîda ye. 18’ê Gulanê, di derbarê me û şoreşgerên Tirkiyê de meheke a şehîda ye. Her roj şehîdên me hene. Weke tê zanîn, şehîdên me yên yekemîn di germahiya vê biharê de, ji bo ava kirina jiyanê canê xwe dane. Şahadeta rêhevalê Hakî, heya kîjan astê hatiye? Rêhevalekî bawerî da te, pêdiviyên wê heya dawiyê pêktîne û jiyana xwe di dayne holê. Rêhevalên ku mayîne jî heya dawiyê li ser vê dozê meşîn û di astekê herî mezin de şahadeta wî bi awayekê rast pêşwazî kir. Salvegera şahadeta hevalê Hakî Karer vê da nîşandan. Her mirovekê dixwaze, xwe bide dozekê. Lê rêhevalên ku li pişt mirov jî dimîne, bi mîsogerî di vê doza min bi şerekê bê qusur berbi serkeftinê de bibe. Yên ji vê bawer dikin, xwe ji şahadetê nadin paş. Di nûneriya rêhevalên xwe de, di rêwîtiya rêhevaltiya xwe de bê bawerî, gumanekê ger hate nîşandan, tu dixwaze bila artêşekê biçe, ji vê dozê wê ti xêr neyê!... Em wê demê ji tiliyên desta kêmtir bûn. Em komeke rêhevalên ku ne xerca berîka me hebû û ne jî tabancayekê me ya bi têkuz hebû. Ya rastîn jî, ji wê re mirov nedikarî bibêje grub jî. Em rêhevalên hev yên bi komeke biçûk bawerî dida hevdu bûn. Ne rev hebû û bi gotineke biçûk jî bibûya, hev xistina zorê tine bû. Her tişt ji dil, azad û rastî çi bigotina, bi esas girtina wê re pir baş li hev kirin di hate çêkirin. Rastî hene û alîgirê yê bi maf heye. Saf bûn û paqij bûna vê bê nîqaşe. Di destpêkê de hesabê kesayetan tine bû. Tenê ji ber ku rast e, mirovan xwe didayê. Pirsgirêk wê ji min re çi bîne, wê mirinê an jî sudê, qet tiştên bi vî rengî di hizra me de nebûn. Li ser hîmê van rastiyan yekitiya mirovan, yekitiya baş û xweşik e. Ya ku me di wê demê de ava kiribû, yeketiyeke ku dişibiya vê ye. Rêhevalê Hakî, şehîdê destpêka avabûneke bi vî rengîye. Bêyî ti berjewendiyan bide berçav, rastiyan bi dilê xwe re kiribû yek. Bi vî rengî wê bîranîna şehîdan mezin bibe. Di vê yekitiyê de, piçekê berjewendî hebûya, heya berjewendiya grubê a polîtîk jî hebûya, derfetên ku em meşeke bi vê bîranînê re bidin çêkirin, wê tine bûya. Her çerx, pêdiviyên xwe esas digirt. Digotin bila rastî bi partî bibin. Ev sal, sala tekoşîn û şahadetên mezin tê de çêbûne. Ji we jî nêzîkatiyeke bi mirovane tê xwestin. Navê vê jî, ji bilî serkeftinê bêyî ku şans ji tiştên din re were dayîn, meşandina şerê jiyanê ye. Pêdivî bi çi heye peyda kirina wê, derfetên çi nebe, firsetê pêşxistina derfetan girtin, tişta herî bê derfet jî, bi serkeftinê bêyî ku astengiyan nas bike, kesayetên ku vê bi serbixîne tên xwestin. Ji vê salê re bûna layîq, di fêm kirina şehîdan de derbaz dibe. Me bi vî rengî fêm kir, pêşwazî kir, vî ji jiyanê re pozber (dayatmak) kirin û bi vî rengî jî me pûte (özen) nîşanê jiyanê da. Hîna ji yê ku dixwaze bi vî rengî jiyan bike re, pêdiviyên wî, wê bi çi rengî were pêkanîn daye nîşandan. Di destpêka avakirina PKK’ê de, ev kom ji 12’de kesan pêkdihat. Ev kom pir bi rêxistin, an jî bi serwext nebû. Temenê xwe ji feqîrtiyê digirt û dirûstbûn taybetmendiyeke herî bingeh bû. Civak ji van mil û taybetmendiya wan re nirxeke mezin dida. Di şêwazê têkoşîna wan de milê herî balkêş derdikete pêş, propagandaya bi axaftin bû. Bi awayeke sînor belavok û daxuyanî weşan dikirin. Di wê komê de yê herî fedakar û dirûst Hakî Karer bû. Ger 1977’an de şahadeta wî çêneba, divê ku ev kom ewqas zû berbi radîkalîzmê ve neçûba. Di vir de şibandina ku heye pir balkêş e. Çawa ku çarmixkirina Îsa, hawariyên wî pir bi bawer û bi biryar kir û di vê bingehê de ramanên wî ji her milî ve belav bû, şahadeta Hakî Karer jî heman encamê re rêvekir. Hê girêdayî û hê bi biryarbûyîn, pîvanê girêdanbûna şehîdan bû. Taybetmendî û bandorên qomployan yê belavkirinê û hê bêhtir berbi radîkalbûnê ve birin jî heye. Di bûyera PKK’ê de qomploya yekem, di milê îdîa, riştbûn (ciddi) û mijara mezinbûnê de, roleke pir mezin leyîst. Ger ev qomplo nehatiba pêkanîn, wê demê ev kom çi şêwazê bigirtana, mijareke nîqaşê ye. Di vir de bername û navê PKK’ê ji girêdan, bîranîn û şahadeta Hakî Karer ve hate destgirtin û hate nivîsandin. Ji her girse û heremê de endam beşdar kirin, pêwîstiyên yekitî û welatpareziyê bû. Ev her dû hevalên ku Tirk bû, (Hakî Karer û Kemal Pîr) di navbera gelan de ji bo biratî û piştgiriyê, mînakên herî mezin in. Weke heval Mazlum, Xeyrî, Kemal, Ferhat…  qadroyên pêşeng ên partiyê, bi  rojiya mirinê û çalekiya şewitandinê ve jî roleke pir mezin leyîstin. Weke qomployeke hûndirîn para xiyanetê jî heye. Di wê demê de rewş ewqas giran û tevlihev bû ku, di dîrokê de wek “Berxwedaniya zindana Amedê” bersiv hate dayîn. Tişta ku dihatin sipartin qomployeke klasîk bû. Armanc û hedefa yekem, tevayî girtiyên ramyarî û şewqa wan bû. Dewlet ketibû rêyeke pir bêrehm, ev jî bandora xwe pir dikir. Lewre “Berxwedaniya zindana Amedê” piştî bîst sal jî weke kevneşopiyeke zindî didome û ji bo guhertina polîtîkaya zindanê roleke dîrokî leyîst. Di xeta azadiya Gel a PKK’ê de weke sembola helwest û sekinandinê, cihê xwe girt. Ber bi pêngava 15’ê Tebaxê ve çûyînê de, çalakiya rojiya mirinê roleke sereke leyîst. Ger rojiya mirinê neba, dibe ku di vê şêwazê de pêngav pêkne hatana. Li ser bîranîna rêhevalê Hakî Karer me PKK damezrand û li ser bîranîna berxwedana zindana Amed’ê jî, me pêngava 15’ê Tebaxê destpê kir. Ez bûm Mem û Derwêşê Evdiyê hemû Zîn û Edûlan. Ji axîna dawî ya Manî, Mazdek û Babekan em bigirin, tenêbûna Kerbela ya Hûseyîn, eşqa heqiqetê ya Hallacî Mansûr, peyeya dostaniyê ya Pîr Sûltan, min hilgirte. Ez hevalê Denîz, Mahîr û Îbrahîman bûm. Ez şervanê tolhildana Mazlum, Xeyrî, Kemal û Ferhatan bûm. Di serdemeke wisa de, ji tevahiya van mînakên dîrokê re mînakê dawî yê serwextiyê bûm. Di van abîdeyên mirovatî de ne tenê şerê wan, doza wan ya aştiyê jî hebû. 1970’an de dengê ciwan pir bê tirs û geş bû. Di van qadên ku her milê wî bi xefkê ve tije ye de, bêtirsbûn dihat hîskirin. Heger wan ciwanan weke ku hebûna min re xwedî derkevin, ewqas Egîd û bêtirs bûn, heger di min de jî hestê rûmetiyê heye, minê heta dawî xeta van ciwanan bişopanda. Di Kizildere de şahadeta Mahîr Çayan, darde kirina Denîz Gezmîş, erkê girêdanê dabû li ser milên me. Êdî xwendina dibistanê tenê derfeteke bû. Êdî mîsoger bû ku ez ê bi navê gel tevbigeriya ma. Min pirsgirêka netewî wisa destpêkir. Pişt re bihara 1980’an de careke din kom giranî didan hûndir. Bi awayeke bêbextewarî girtina Kemal Pîr, encamê vê yekê bû. Li hember van rastî û rûmetiyan, komarê di cewher de na, di şêwazê de hedef girtin derdiket pêş. Ber bi salê 1980’an ve hem kesayet û hem jî PKK wisa şêwaz digirt. Li pêşberî min rastiya komar bandoreke serekî bû. Pejirandina nasnameya Kurd li milekê, ji bo gelê Kurd bixe bin tirbê her cûran rê û rêbazên din jî, di rojevê de bû. Nasname û kesayeta min ku li gor pêvajoyê taybetmendî û şêwaz girti bû, di vê rewşê de xebateke herî wate ku ez bikim, ji potansiyel û hêza Kurdan tişteke derxistina holê bû. Ji bo bîranîna şoreşgerên Tirkiyê û şehîdên me yê mezin Hakî Karer re, encax me bi tevger û rêxistineke wisa ve bersiv bida. Qonaxa bîrdozî û teorîk ku ez gihiştimê, dû tiştên bingeh bandora xwe dikir. An baweriyê ve girêdayî beşdariya dilnizm û dirûst, an jî beşdariyeke ku cewherê teorîk û hêza bîrdoziyê re girêdayî. Di nava PKK’ê de sembola nirx û rûmetên herî bilind di serî de Mazlum Doxan, Kemal Pîr, Hakî Karer, Xeyrî Durmuş, Mahsum Korkmaz û bi hezaran şehîdên rûmet bi hevsenga vê, herdû şêwazê vê beşdariyê ji bo têkoşînê çêkirin. Beşdariya bi cewher ya van hevalana, heta dawî biriye berbi helwesteke leheng. Di dîroka PKK’ê de sembola girêdan û abîdeyên pir mezin hene. Hakî, Mazlum, Kemal, Mehmet Xeyrî, Ferhat, Mahsum, Taylan Ozgur, Berzan Ozturk, Zîlan, Bêrîtan, Bermal û pir şehîdên ku ez nikarim navê wan bi lêv bikim mînakên hevaltiya mezin hene. Tevahî van nirx û rûmetana weke pirtûkeke bi wate ku pêwîst e herdem bê xwendin in. Ji bo wê PKK’ê weke ku hun fêm dikin, nikarin bidin şixûlandin. PKK ne têgihiştina te ye, PKK rastiya wê ye. PKK Xeyrî ye, Kemal e, Hakî ye. Weke van nirxana, tevbûna wateya dîrokê ye. Ev nirx wisa bi hêsan nehate destxistin. Di vir de hûnê pir vekirîbin. Ez ê ciwantiya girêdayî û hevaltiya bi azwerî ku bi Hakî ve destpê kir, bi Zîlan ve gihişt nirxekî mezin temsîl bikim. Ger hun dixwazin artêş û şer fêm bikin, divê hun, destpêka xelekên vê zîncîrê tê çi wateyê fêm bikin. Bi vê ve hunê wê bikin, xeleka vê zincîrê. Ev girêdana şehîda ye. Dema Şehîdên me yê yekem Hakî Karer hate qetil kirin, dinê li serê min de hate xira kirin. Ez ji bo ku tolhildana wî bigirim, tu hêza min jî nîn bû. Li milekê mezinbûna vê têkoşînê, ez ber bi çûndinê bûm û milêke din de jî şahadetên pir mezin heye. Gelo li hember vê rewşê em dikarin çi bikin? Jiyanî kirina rêxistineke, jiyanî kirina xwe û jiyanî kirina wesiyeta şehîdan heye.  Pêwîst bû ku em li gor girêdana bîranîna wê bersiveke mezin bidin. Axaftineke Kemal Pîr hebû dibêje “Ey sûbayê dijmin ê kontirgerîla Esat Oktay, ji bo ku tu kêyfxweş nebî, ez ti car nabêjim dilopeke av bide min. Ez ji tere ti car lawahî nakim. Ez ji tere başiyeke wisa ti car nakim”. Dîroka PKK ya lehengî di vir de ye. Lehengî, heta dilop û hênasa xwe ya dawî ji dijminê xwe re lawahiyê nake. Nirx û bedewiya herî mezin jî ev e. Lewre ez dikarim vê yekê jî bilêv bikim; heger hevalên rast û bedew niha di hawirdorê min de jî heba, dê şêwaz û rêbazeke wisa nêzîkê me û rêxistinê ne dibûn. Dema ku Kemal Pîr çalekiya heval Ferhat Kurtay wan bihîst, ji xwe re wisa gotiye; “divê ku me vê çalekiyê pêk bi aniya”. Wisa ber bi rojiya mirinê ve çûn. Ez çalekiyên ku întîharwariye napejirînim û şaş dibînim. Lê ez çalekiya Kemal Pîr, Mehmet Xeyrî Durmuş, Mazlûm Doxan û Ferhat Kurtay, weke tenê çalekiya întîharî na nirxînim. Gotina van hevalan heye dibêjin ku “Ger derfetê jiyanê hebana, me yê wê hîm bigirtana. Em ê heta dawî jiyana rûmet hîm bigirin”. Ev nirxandina hevalan, pîvanê me yê çalekî û jiyanê derdixe pêşberî me. Ji bo rûmeta mirovahî tişteke tenê ma bû, ew jî çalekiya berxwedaniyê bû. Weke tê zanîn M. Xeyrî Durmuş biryarbûna xwe û hevalê xwe wisa dinirxîne, “me bi serxist” dirûşmeya wan jî “wê rûmeta mirovahî qezenc bike” bû. Kevneşopiya me ya şerê berxwedaniyê ev e. Pêwîst e ku heta dawî rast bê fêm kirin û rast bê pêkanîn. Di me de, di xeta şehîdbûnê de mirin û jiyan yekbûye. An jî ferqa wê jê biriye. Şêwazê xebata Rêbertî, şêwazê xebata ku ferqa dinavbera mirin û jiyanê de radikiye. Bi qasî jiyaneke ku ji mirinê pir dûr nîn e, di mirinê de jî, taybetmendiyeke qedîn û tinebûna jiyanê ku nayê fikrandin heye. Ev ya pir girîng e. Di ramyariyê de, leşkeriyê de, di rêxistinê de bi kurtî di hemû cûrên xebata de, ferqa dinavbera jiyan û mirinê de rakirin. Weke ku qet ne miriye jiyan kirin û her dem weke ku em bi mirinê re rû bi rû ne jiyan kirin te esas girt, tê wê wateyê ku di xeta şahadetê de jiyan dikî. Evan xebatan bi vî rengî dimeşin. Di xeta fermandariyeke cuda de temaşe kirin, wê ne mûmkîn be. Li vir hîna jî hinekê şêwazên PKK yên ku dest jê neyên berdan heye. Kesayeta we ji pergalê girtiye çi ye? Jiyana ku we ji pergalê girtiye çi ye? Ne tişteke. Ger hûn dixwazin ji xwe re hilperînekê (sıçrama) bidin çêkirin, yek kirina bûyera PKK a xeta jiyan û mirinê ya bi vî rengî, ya rastîn jî di cihekê de bûna xwedî jiyaneke ku mirinê mahkum dikeye jî. Kesayetê herî bi taluke ku di vê cîhanê de jiyan dike ez im. Lê bes taluke hebe, ez xwedî kesayetekê bi wî rengî me ku qet tahluke min negire ye. Ev jî bi şêwazê serkeftina PKK re pir girêdayî ye. Bi mîsogerî ez dibêjim fêm bikin. Roja şehîdan ji bo vê jî fersendeke mezin e. Ji ava ku hûn jê vedixûn, baya hûn jê henase digirin zêdetir, pêdiviyên me yên bi xeta jiyanê heye. Ez bawerim hûnê fêm bikin. Hûn fêm bikin, ev ya jî ji bo we meşeke bi têkûz, perspektîfa şer, jiyan, serkeftinê û serkeftina vê jî mîsogere. Wateya şahadetên yekemîn mezin e. Em berhemên wan in. Bi misogerî em nikarin van şahadetan biçûk bibînin. Rêbertiya PKK, bi taybetî Rêbertiya berpirsyariyê ye. Rêbertiya girêdayî bîranîna şehîdan mayîne. Pêdiviyên wê ne bicih anîn sivik bûne. Xeta rêbertiya PKK, weke xelekê ev bi sala ye hatiye girêdan, xelek bi xelek li hev hatiye zêde kirin, îfadeya rastiya ku nayê xira kirine jî. Ya were kirin rastî fêm kirin, ger gengaz be, bûyîna xelek û li vê zêde bûne. Me nirxên mezin dan şahadetên mezin, em pê xemgîn in, lê belê me girêdana wan jî bi pêngavekê destpê kir û heya roja me ya îro anî. Li ber serê we bi hezaran şahadet hatin jiyan kirin. Li ser vê hîmî şehîdan bi bîrtînim. Ji wê rojê de me girêdana wan bi destpê kirina çalakiyan de nîşandan, îro jî bi şewqdana wê ya li ser şerekî herî berfireh em vê girêdana xwe didin nîşandan. Heya serkeftinê jî wê bi vî rengî biçe. Di vê wateyê de em dibêjin ku, şehîdên şoreşa PKK û yên ku di vê rêyê de dimeşin nemirin. Rêber APO